YAZARIMIZ AZAZİ YAZDI: "DİJİTALLEŞME, e-TİCARET,  AYDIN VE ANNE SEPETİ"

07/08/2020 10:45

AYDIN İLİ HAKKINDA VE “AYDINI TÜRKİYE'NİN İLK BEŞ VİLAYETİ ARASINDA YER ALMASINI SAĞLAYACAK FİKİR PROJE BELGESELİ” (ALTINCI BÖLÜM. ANNE SEPETİ)

DİJİTALLEŞME, e-TİCARET,  AYDIN VE ANNE SEPETİ

 
Merhaba;

Aydın İli hakkında ve “Aydını Türkiye'nin İlk Beş Vilayeti Arasında Yer Almasını Sağlayacak Fikir Proje Belgeseli”  makaleleri dizimize izninizle devam ediyorum.

Önceki birkaç makalemde “1994 yılında ön tespitlere göre “ 40 – 50 yıl önce Milli Gelir’den aldığı pay yönüyle ilk sekiz il içinde olan Aydın[1], sahip olduğu toprak, su ve insan kaynakları potansiyale rağmen son yıllarda hak ettiği noktaya gelememiş özellikle, son on yılda gittikçe fakirleşmiştir. Gayri Safi Yurt İçi Hasıladan kişi başına düşen milli gelir yönüyle 1988 yılında 1811 $ ve iller sıralamasında 14. sıradayken, sırasıyla kişi başına 2017 yılında 7.694 $ ve 2018 yılında 6.856 $’la 22.sıraya gerilemiştir. Bu rakam 2018 yılında Türkiye’de kişi başına düşen milli gelir olan 9.632 $’ın altındadır. Aydın İli son yetmiş yılda ülkemizde ürettiği gayri safi hasıla yönüyle sahip olduğu insan kaynakları, toprak ve su kaynakları yani tarım, turizm, gıda sanayi, madencilik, enerji potansiyeline rağmen hak ettiği değeri korumanın dışına, yani 8.sıradan 22. Sıraya gerilemiştir. Çok sevdiğimiz, 21 yıl hizmet ettiğimiz ve uğruna şiirler yazdığımız Aydın İli’nin sahip olduğu potansiyele karşı hak ettiği refah düzeyine sahip olmaması ve illerin ürettiği gayri safi yurt içi hasıla yönüyle hep 20. sıranın altında olması bizi derinden üzmektedir. TÜİK’e göre 2017 yılında Aydın İli toplam 30.165 milyon TL GSYİH üretmiş ve kişi başına 28.072 TL gelirle iller sıralamasındaki yeri 22. sırayken, İstanbulda, hepimizin bildiği bir e-ticaret firmasının yıllık hasılatının yaklaşık 14,5 milyar TL olduğundan hareketle, Aydın İlinin bir yılda ürettiği toplam mal ve hizmet değerinin yarısını ürettiği sonucuna çıkarmak bizleri üzmüştür (ki Covit 19 pandemi döneminde adı gizlilik ve ticari sırra saygı nedeniyle verilmeyen ve zikredilen şirketin yıllık hasılasının 2020 yılında  7-8 kat artarak yaklaşık 140-150 milyar TL civarına yükseldiği bu hasılanın da Türkiye’nin  2020 yılı genel bütçesinin gelirleri 941.944.001.000 TL olduğundan hareketle %1,5’ne denk geldiği  tahmin edilmektedir). İşte bu nedenle durumdan vazife çıkararak 01/05/2020 tarihinde “Aydın İli için Vizyon” olarak belirlediğim “Aydın İlinin, Türkiye’nin İlk Beş İli Arasında Yer Almasını Sağlama Yolunda Çağdaş, Katılımcı, Örgütlü, Yaşam Standardı Yüksek, Yer Altı Ve Yer Üstü Zenginlikleri İle Yüksek Katma Değerli Tarım Ve Tarıma Dayalı Sanayisini Sürdürülebilir Biçimde Geliştirmiş, Rekabet Gücü Olan, Dijital Pazarlarda Söz Sahibi, Doğal Ve Kültür Mirasını Turizm Ve Eğitim İle Dünyaya Sunan, Dağlarından Yağ, Ovalarından Bal Akan Aydın”  fikir proje belgeselini Aydına yararlı olma ve bu yolda çaba harcayanlara fikir vermesi amacıyla paylaşmak” istediğimi belirtmiştim. Şimdi biraz Aydın’dan uzaklaşalım ve değişik saygın kaynaklardan derlediğim  e-ticarete ana hatlarıyla bir göz atalım:

“E-ticaret dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla büyümeye devam ediyor.

Günümüzde kullanıcıların birçok alanda internet üzerinden ihtiyaçlarını karşılaması adına teknolojik altyapı faaliyetleri artmıştır. Alışveriş, eğitim, sağlık, banka gibi sıklıkla kullanılan kurumlara internet altyapıları ile ulaşımın artması şu anda geleceğe yönelik bir teknolojik devrime gidildiğini göstermekte ve hayat koşullarının buna göre tekrardan dizayn edileceğini ifade etmektedir. Özellikle son günlerde hayatımıza giren küresel bir salgın olan Covıd-19 ile birlikte Dünya’da ve ülkemizde dijitale hızlı bir yönelim gerçekleşmiştir.
 
Kullanıcılar bireysel ve toplumsal sağlığın düzene girmesi adına çeşitli ihtiyaçlarını internet üzerinden karşılamaktadır. En temel ihtiyaçlardan biri olan başta gıda, giyim olmak üzere ve daha pek çok ihtiyaçların giderilmesinde  bu teknolojik devrim içerisinde e- ticaret siteleri hızlı ve etkili bir şekilde internet üzerinden kullanıcılara sunulmaktadır. Son yıllarda kullanımı hızla artan e-ticaret siteleri özellikle Korona virüs salgını ile en yüksek seviyelerine çıkmış, kullanıcılara evlerinde güvenli bir şekilde alışveriş yapma imkanı sağlayarak dönemin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. E-ticaret sitelerinin şeffaf ve hızlı teslimat sistemleri sayesinde kullanıcılar zor koşullarda bile rahatlıkla isteklerine ulaşmakta ve güvenli ödeme seçenekleri ile sorunsuz bir alışveriş sürecini tamamlamaktadır.
 
 “Dijitalleşen Dünyada Ekonominin İtici Gücü: e-Ticaret” olmuştur. Dünyadaki e-ticaret büyümesi ve büyümeye etki eden yeni sektörler ve yeni trendler (eğilimler) olmuştur.
 
Dünya nüfusuna olduğu gibi internet nüfusuna da en büyük katkı artık gelişmekte olan ülkelerden gelmektedir. Gelişmiş ülkelerde internet penetrasyon (toplam nüfusun internet kullanım oranı, internet ortamında alış veriş oranı)u belli bir olgunluk seviyesine ulaşmıştır. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ise artan genç nüfus, düşük internet ve e-ticaret penetrasyonu bu coğrafyaları önemli pazarlar haline getirmektedir. Gelişmiş ülkeler Çin’le beraber internet ekonomisinin yeni standartlarını belirlerken, gelişmekte olan ülkeler büyümeyi tetiklemektedirler.
 
Global perakende e-ticaret hacmi 2016 itibarıyla 1.6 trilyon dolar seviyesine ulaşmıştır. 2011 yılında gelişmekte olan ülkeler hacmin %32’sini oluştururken, bugün bu oran %59 seviyesine gelmiştir. 2020 yılında ise toplam hacmin %64’ünün gelişmekte olan ülkeler tarafından oluşturulması beklenmektedir. Bu değişimde, artık dünyanın en büyük e-ticaret pazarına sahip olan Çin’in etkisi büyüktür.
 
2011 yılında dünyada, toplam perakende içerisindeki payı %3.6 olan e-ticaretin 2016’daki payı %8.5’e yükselmiştir. 2021 yılında bu oranın %13 seviyesine ulaşması beklenmektedir.
 
Artan akıllı telefon penetrasyonu sayesinde mobil, yeni nesil ticareti şekillendiren ana unsurlardan biri olmuştur. 2016 itibarıyla e-ticaret işlemlerinin %44’ü mobil cihazlardan yapılmaktadır. Ucuz akıllı telefonların yaygınlığını artırması, akıllı telefon penetrasyonunun ve dolayısı ile mobil ticaretin artışındaki en önemli etkenlerdendir.
 
Tek kanalla başlayan alışveriş deneyimi, omni-channel’a (tam kanal) doğru yol almakta ve ticarette kanallar arası sınırlar kalkmaktadır. Mobilin artışı omni-channel’a geçişi tetikleyen ana etkenlerden biridir. Bu nedenle, sürdürülebilir başarı için klasik perakendecilerin de online ticarete ve dijitalleşmeye yatırım yapmaları gerekmektedir.
 
Yeni dönemde e-ticaretin öne çıkan konularından olan pazar yerleri ve sınırlar ötesi e-ticaret, e-ticaretteki iş yapış şekillerini değiştirmeye başlamış; özellikle küçük ölçekli işletmeler için yeni müşteri ve pazarlara erişim fırsatı yaratmıştır.
 
Offline ve online arası sınırları kaldıran ve birçok alanda tüketici deneyimini ve bilgi seviyesini artıran teknoloji trendleri de ticareti yeniden şekillendirmektedir. Chatbotlar (sanal müşteri temsilcileri), kişiselleştirilmiş teklifler, drone’larla teslimat gibi teknolojik trendler bugünden başlayarak ticaretin yakın geleceğini önemli ölçüde etkileyecektir.
 
Türkiye’de E-Ticaret!e bakacak olursak 46 milyon internet kullanıcısı ve %58 internet penetrasyonu ile Türkiye dünyadaki önemli oyuncular arasındadır. İnternet penetrasyonu gelişmiş ülkelerin gerisinde kalsa da BRICS gibi gelişmekte olan ülkelerle benzer seviyededir.
 
2013-2016 yılları arasında ortalama %34 büyüyen perakende e-ticaret hacmi, 2016 yılı itibarıyla TÜBİSAD ve ETİD’in hazırladığı çalışmaya göre 17.5 milyar TL’lik bir hacme ulaşmıştır.
 
Yakalanan ivmeye rağmen, e-ticaretin toplam perakendeden aldığı pay 2016 itibarıyla %3.5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya ortalaması olan %8.5 ile kıyaslandığında Türkiye için” 2020 yılında bu rakama ulaşıldığı tahmin edilmektedir.
 
2016 yılında %65’e ulaşan akıllı telefon penetrasyonu ile Türkiye, %60 olan dünya ortalamasının üzerindedir. Akıllı telefon penetrasyonun hızla arttığı Türkiye’de mobilin e-ticaret içerisindeki payı henüz %19 seviyesindedir. Dünya ortalamasının %44 olduğu dikkate alındığında, dünya ortalamasının üzerinde akıllı telefon penetrasyonuna sahip olan ülkemizde ciddi bir potansiyel bulunmaktadır.

Türkiye’nin e-ticaret büyümesi bugüne kadar daha çok sadece online’da rekabet eden oyuncular tarafından tetiklenmiştir. E-ticaretin toplam perakendedeki payının dünya standartlarını yakalaması için klasik perakendecilerin de e-ticaret faaliyetlerine hız kazandırması gerekmektedir. Mevcut durumda, klasik perakendecilerin sektörden aldığı payın yaklaşık %30 olduğu tahmin edilmektedir.
 
Tüketici Algısı açısından bakıldığında Türk tüketicileri için e-ticaretin en önemli değer önerisi hala ucuzluktur. Gelişmiş e-ticaret pazarlarında ise kolaylık daha çok ön plana çıkmaktadır. Türkiye’de internet kullanan her 3 müşteriden yalnızca 1’i online alışveriş yapmaktadır.”

Bu bağlamda Aydın potansiyelini burada yalnızca  “Herdoth’un, gökyüzünün altındaki en güzel yer yüzü” diye nitelendirdiği  ve “çay dışında hemen her bitkinin yetiştiği”, “sopayı diksen yeşerir”, “yer altı enerji  ve maden deposu”, “yer üstü her kaynağa sahiptir”, deyişlerini zikrederek  Aydın’a dönüyorum. Ve herkesin ilk kez duyacağı  “Anne Sepeti” adını verdiğim “marka”ya. İlk makalemde aşağıda başlıklarını zikrettiğim proje başlıklarıyla ne demek istediğim anlaşıldı diye düşünüyorum. Sonbahar ve Kış aylarında düzenlenecek ilgili ve yetkililerin ve kalbi Aydın ve Ülke için çarpan her şahsın katılımını beklediğimiz konferanslarla, proje başlıklarının altını doldurmak kalıyor yalnızca. Yineleyelim: Dijital ekonomi, e-ticaret, Aydın ve Anne Sepeti.

Aydının Türkiye'nin ilk beş vilayeti arasında yer almasını sağlama fikir belgeseli projesi:

I-Aydın Ekonomisini Türkiye’de İlk Beş Düzeyine Getirme Belgeseli Projesi:…

II- Vizyon: Aydın İlinin, Türkiyenin İlk Beş İli Arasında Yer Almasını Sağlama Yolunda Çağdaş, Katılımcı, Örgütlü, Yaşam Standardı Yüksek, Yer Altı Ve Yer Üstü Zenginlikleri İle Yüksek Katma Değerli Tarım Ve Tarıma Dayalı Sanayisini Sürdürülebilir Biçimde Geliştirmiş, Rekabet Gücü Olan, Dijital Pazarlarda Söz Sahibi, Doğal Ve Kültür Mirasını Turizm Ve Eğitim İle Dünyaya Sunan, Dağlarından Yağ, Ovalarından Bal Akan Aydın...
 
III-Aydın İlini Refah Toplumuna Dönüştürme Projesi:…
 
1-Aydın Ekonomisini Türkiye’de İlk Beş Düzeyine Getirme Dijital Donanım, Üretim, İletim Projesi:….
A-Aydın Yerel Yönetimi Dijital Ekonomi Merkezi Genç Beyinler Ve İnsan Kaynakları Ofisi Projesi:..
B-Aydın Yerel Yönetimi Proje Üretim, Bilgisayar Yazılım Ve Yönetim Ofisi:…
 
Başlıkların altını doldurduğumuzda neden Aydın’dan başlayıp tüm ülkeyi kapsayacak üretim, pazar ve refah olmasın, neden “Anne Sepeti” Aydından başlamasın? Hele ki sınırların kalktığı dijital ortamda ve e-ticaret pazarında? Süreç kıt kaynakların insanın sınırsız ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma ve gelecekte sertifikalı, organik ürünler tarım ürünleri lehine işlerken. Unutulmamalı ki E-ticaret ya da para yenmez, insanın karnı tarımsal ürünlerle doyar. Zengin toprakların gittikçe fakirleşen bekçileri olmamak gerekir diye düşünürüm. Hele ki Aydının sahip olduğu diğer muazzam potansiyelleri düşündüğümüzde…Sade ve mensubu olmaktan onur duyduğum Gazi Mustafa Kemalin kurduğu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak.
Aydının Türkiye'nin ilk beş vilayeti arasında yer almasını sağlama fikir belgeseli projesindeki diğer projelerin altını doldurmaya önümüzdeki makalelerimizde devam edeceğiz.

Esen kalın. Saygı ile…
 
07/09/2020, İstanbul, Sabahattin AZAZİ

[1]- 27.07.1994  tarihli Milliyet Gazetesinin “Aydın’da Kalkınma Atağı”  başlıklı  Aydın Valisi Kadir Uysal’ın demeci.

Şerif AKARÇEŞME - serifakarcesme@hotmail.com